Nowe metody pracy: wyjątkowe wsparcie ze strony pracowników
Choć niektóre nowe metody pracy zostały w pewnych przypadkach wprowadzone z powodu nagłej konieczności, stanowią mimo wszystko odpowiedź na potrzeby zdecydowanej większości pracowników, którzy od dawna prosili o zmiany. Wedle ankiety przeprowadzonej w listopadzie 2020 r. przez firmę Avaya we współpracy z Davies Hickman Partners, organizacja zajmująca się analizą danych, 83% pracowników uważa, że nie musi przebywać w biurze, aby zachować produktywność.
Co więcej, zgodnie z badaniem firmy Eurofound opublikowanym we wrześniu 2020 r., 78% pracowników z UE opowiada się za okazjonalną pracą zdalną, czyli połączeniem pracy z domu i pracy stacjonarnej w firmie. Trend częściowo nomadycznego stylu pracy zdaje się przybierać coraz bardziej na sile.
Aktualne doświadczenia pokazują, że nowe metody pracy spełnią się w większości branż. Pracownicy mogliby mieć problem z odnalezieniem sensu w powrocie do dawnych rozwiązań, skoro dowody jasno wskazują, że pewne zadania można teraz wykonywać zdalnie z taką samą wydajnością i bez potrzeby tracenia czasu na dojazdy.
Nowe metody pracy pod mikroskopem
Nowe metody pracy podkreślą znaczenie hybrydyzacji i stałej zdolności adaptacyjnej przestrzeni roboczych. Dość powiedzieć, że choć pierwotnie staną się odpowiedzią na potrzeby redukcji kosztów, ostatecznie umożliwią nowe podejście do stylu pracy, co paradoksalnie zapewni większe możliwości współpracy niż tradycyjne środowiska pracy, w których pracownicy spotykają się twarzą w twarz. W ostatnich latach pojawiły się różne formy pracy, które nadadzą tempa korporacyjnemu stylowi życia w nadchodzącej przyszłości.
Praca zdalna
To nomadyczny sposób pracy, w ramach którego pracownicy wykonują swoje obowiązki z domu lub innej lokalizacji, o ile tylko mają dostęp do potrzebnych technologii (internetu, poczty elektronicznej, firmowego oprogramowania, współdzielonych dokumentów itd.). Warunki pracy zdalnej są określane przez pracodawcę i różnią się w zależności od firmy (liczba dni, harmonogram, spotkania z kierownikami itd.).
Elastyczne miejsce pracy
Elastyczne miejsce pracy to taka forma wykonywania obowiązków zawodowych, w której pracownik nie ma już konkretnie przypisanego stanowiska pracy. Forma elastycznego biura stała się tak dominującą w związku z rozpowszechnieniem się pracy zdalnej i ma na celu zoptymalizowanie przestrzeni biurowych, które w obecnych czasach stoją najczęściej puste. W przyszłości elastyczne biura zdefiniują na nowo znaczenie miejsc pracy, stając się wielofunkcyjnymi centrami współpracy, w których pracownicy będą mogli odbywać spotkania lub realizować kreatywne bądź wymagające skupienia projekty, zależnie od potrzeb. Elastyczne miejsca pracy sprawią zatem, że stacjonarne biura i otwarte przestrzenie robocze staną się przeżytkiem.
Coworking
Coworking opiera się na idei współdzielonej przestrzeni, w której biura są zdecentralizowane i zlokalizowane w pobliżu miejsca zamieszkania pracownika. Firma wynajmuje pewną powierzchnię roboczą lub całe piętro w budynku współdzielonym z innymi przedsiębiorstwami.
Nowe metody pracy spełniające oczekiwania pracowników
Oprócz zapewnienia znacznego wsparcia ze strony pracowników, nowe metody pracy pozwolą również firmom zwiększyć swoją atrakcyjność rynkową oraz zredefiniować sposoby zarządzania.
Elastyczność i wszechstronność
Przejście na bardziej elastyczne metody pracy (przestrzenie coworkingowe, elastyczne biura, praca zdalna, cyfrowy nomadyzm, freelancing, intraprzedsiębiorczość itd.) staje się kluczową kwestią w procesach rekrutacji.
Elastyczność zawodowa będzie w nadchodzących latach decydującym czynnikiem, zwłaszcza dla młodszych pokoleń, które nie postrzegają już zatrudnienia w kategoriach konwencjonalnego wykonywania pracy za wynagrodzenie. Ci nowi pracownicy staną się bardziej „oportunistyczni” w swoich wyborach zawodowych. Koncepcja lojalności względem firmy stanie się dla nich znacznie mniej istotna niż dla ich poprzedników, a pracę będą zmieniać dwukrotnie częściej (średnio 22 razy w całym swoim życiu w porównaniu do 11,7 raza wśród poprzednich pokoleń).
Warunki pracy staną się równie ważne, co wynagrodzenie lub faktyczne stanowisko. Firmy będą zatem zmuszone dostosować się do takiego stanu rzeczy, jeśli będą chciały przyciągnąć największe talenty, które wybiorą ofertę zapewniającą największą swobodę i autonomię przy tym samym wynagrodzeniu.
Potrzeba autonomii
Nowe metody pracy zapewnią firmom nie tylko atrakcyjność, ale także dadzą nowe możliwości w kwestii produktywności. Pracownik zadowolony z dobrych warunków zatrudnienia będzie znacznie bardziej zmotywowany do działania i stanie się wydajniejszy na co dzień. Przeciętny pracownik pragnie wolności i niezależności. Sztywne harmonogramy i system korporacyjnej hierarchii zdają się być przeżytkiem. Przyszłość pracy to teraz wszechstronność i współpraca.
Nowe potrzeby odzwierciedlają chęć bycia ocenianym w oparciu o rezultaty i konkretne kryteria, a nie o obecność, punktualność czy poczucie przynależności do firmy. Ta swoboda idzie w parze z większą odpowiedzialnością i osiąganiem wyznaczonych celów. Dlatego właśnie w nadchodzących latach rozwijać się będą relacje oparte na zaufaniu, a nie kontroli.
Jakość życia zawodowego
W pewnym stopniu praca mobilna ułatwi na wiele sposobów życie pracowników. Zapewni im większą elastyczność w zarządzaniu czasem i planem dnia – wedle własnego uznania i zgodnie z osobistą sytuacją.
Kontynuowanie pracy zdalnej ułatwi życie pracowników, uwalniając ich od konieczności dojazdu do pracy, tracenia czasu w korkach, czy przedzierania się przez miasto w godzinach szczytu. Pozwoli im także lepiej organizować czas dla rodziny, np. w kontekście opieki nad dziećmi.
Co więcej, możliwość pojawiania się w pracy tylko dwa lub trzy razy w tygodniu już jest postrzegana bardzo pozytywnie przez pracowników, którzy chętnie spotykają się z kolegami i koleżankami, uwalniając się od okowów izolacji, zamiast spędzać obowiązkowo wszystkie dni robocze w biurze, co może być traktowane jako powtarzalne i monotonne. W przyszłości możliwość wyboru pomiędzy obecnością w firmowym biurze a pracą zdalną zapewni równowagę na wielu płaszczyznach związanych z jakością życia zawodowego.
Ryzyko związane z nowymi metodami pracy
Choć nowe metody realizacji obowiązków zawodowych niosą niewątpliwe korzyści dla pracowników i pracodawców, nie są jednak pozbawione ryzyka i muszą być wdrażane w sposób skoordynowany.
Paradoks wszechobecnej pracy
Głównym ryzykiem jest zacieranie się granic pomiędzy życiem prywatnym a pracą, które zwyczajnie mogą na siebie nachodzić. Pomimo bardzo dużego zapotrzebowania na te nowe metody pracy, pracownicy mogą w pewnym stopniu poczuć się „uwięzieni” przez obowiązki zawodowe, nie mogąc się całkowicie od nich odciąć.
Ten brak równowagi między pracą a życiem jest zmartwieniem dla niektórych pracowników, których firmy planują w przyszłości zmienić tryb pracy na zdalny. Martwią się, że taki stan rzeczy spowoduje wydłużenie ich godzin pracy. Do tego dochodzi jeszcze problem odizolowania społecznego i braku kontaktu ze światem zewnętrznym, co może wpłynąć na ich wydajność.
Zagrożenie dla firmowej kultury?
Granica między niezależnością a indywidualizmem istnieje bardzo cienka, a nowe metody pracy mogą stanowić zagrożenie dla integralności zespołu. Pracownicy doskonale zdają sobie sprawę z ryzyka utraty nieformalnych relacji.
Menedżerowie będą zatem musieli opracować nowe, pomysłowe sposoby utrzymania wspólnej kultury korporacyjnej poprzez spotkania zespołowe, czasami w bardziej swobodnej lub angażującej formie, jak warsztaty, seminaria, wydarzenia branżowe itd.
Delikatna równowaga
Choć praca zdalna staje się coraz powszechniejsza, nie powinna być traktowana jako tymczasowy trend. Powinna być wybierana w odpowiedzi na konkretne kwestie i specyficzne okoliczności w firmie. Niektóre sektory i zawody przystosują się do tego zjawiska lepiej niż pozostałe. Koniecznym będzie również zachowanie równowagi między pracą zdalną a stacjonarną.
Dlatego też praca zdalna nie powinna być regułą, tylko zmienną dostosowawczą, która pozwoli wprowadzić elastyczność w organizacji. Utrzymanie kultury korporacyjnej i spójności będzie więc kluczowe, w przeciwnym razie dojdzie do pewnego rozproszenia lub anarchii. Efektywnym sposobem utrzymania kontaktu i zoptymalizowania wydajności zespołów będzie zachowanie standardowych terminów, procedur oceny postępu oraz cotygodniowych, a nawet codziennych spotkań.
W mniejszym stopniu przeszkodą w utrzymaniu zrównoważonego rozwoju hybrydowych form pracy będzie utrata kontroli nad pracownikami przez kierowników lub utrata motywacji przez pracowników. Obawy te, są od dawna obecne w zbiorowej wyobraźni, na szczęście w większości rozwiewane przez nabywane doświadczenie. Okazuje się bowiem, że poziom wydajności jest często wyższy niż w przypadku konwencjonalnych form pracy (lepsza koncentracja, większe możliwości, oszczędność czasu wynikająca z rzadszych dojazdów do firmy itd.).
Wprowadzanie zmian
Te rozwiązania i nowe metody pracy powinny zostać rozważone w ramach procesu zarządzania zmianami, opracowanego dla pracowników i we współpracy z nimi. Pracownicy powinni zostać odpowiednio poinformowani o nadchodzących zmianach, powinni otrzymać odpowiednie wsparcie i mieć zapewnione szkolenia w zakresie wyposażenia technicznego, cyfrowych narzędzi i oprogramowania do pracy mobilnej, zdalnego współdzielenia dokumentów oraz wzajemnej współpracy.
Podsumowując, metody pracy przyszłości skupią się bardziej na człowieku niż miejscu pracy. Założeniem jest zapewnienie pracownikom elastycznej struktury, w obrębie której będą mogli się rozwijać oraz wykonywać swoje zawodowe obowiązki w inteligentny i niestandardowy sposób. Zaufanie i elastyczność będą kluczowymi słowami w nowej kulturze, którą można podsumować jako „inteligentna praca”, której sposób wykonywania będzie opierał się na wszechstronności i możliwości dostosowania.